13 Mayıs 2015 Çarşamba

Beydeba Kimdir?

Miladın ilk yıllarında yaşadığı tahmin edilenBeydeba bir Brahman’dır ve Kelile ve Dimne‘nin yazarıdır. Eseri Hint hükümdarlarından Debşelem Şah için kaleme almıştır. Bunun dışında elimizde yazar hakkında herhangi bir bilgi yoktur. Kelile ve Dimne’nin bu ilk hâli kaybolduktan sonra M.S. 300′lü yıllarda Keşmir’de tekrar derlenir. Böylece eser ikinci kez hazırlanır ve Pança-Tantra adıyla meşhur olur. Hindistan’da bir halk kitabı hâline gelen eserin sayısız değişik şekilleri meydana gelmiştir. 
Hayatı 

Beydeba’nın hayatı hakkında yeterli bilgi mevcut değildir. Gerçek ismi ve ırkı hakkında birçok farklı görüş ortaya atılmış olsa da, tarihçilerin çoğu, adı Ketku olan bir hint alimi olduğu kanısındadır.[kaynak belirtilmeli] Şam’da doğup, sonraları Çin’e göç ettiği çok rivayet edilir. Vefat yeri ve tarihi üzerine hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Fabl türünün en önemli eserlerinden biri olan Kelile Dimne'yi Depşelem isimli bir Çin Hükümdarı döneminde kaleme almış ve eserini hükümdara sunmuştur. Eserde bulunan hikayelerde siyaset, erdem ve eğitim gibi birçok farklı konu işlenmiştir. Bu eser zalimliği ile tanınan Hükümdar Depşelem’e dolaylı bir nasihat niteliğindedir diyebiliriz. Eser, adını ilk bölümündeki hikayelerin kahramanı olan iki çakaldan almıştır; “doğruluğu ve dürüstlüğü” simgeleyen "Kaytr" ile “yanlışlığı ve yalanı” simgeleyen "Hablu". Beydeba, hiç kuşkusuz, Çin edebiyatında eşsiz bir yere ve öneme sahiptir. Eserlerinden biri de "Bülbül ile Bağcı"'dır. 
Bir görüşe göre 
M.Ö. 1. yüzyıl civarında yaşadığı düşünülen Beydeba'nın el yazmalarına göre Sarp'ın zamanında yaşamıştır. Büyük İskender, muazzam ordusuyla Çin'e ilerlerken geçtiği yerleri de fethediyordu. O zamanın Hint hükümdarı Fur onurlu biriydi ve ülkesini ne pahasına olursa olsun savunmaya kararlıydı ancak İskender'in kıvrak zekâsıyla baş edememiş ve yenilmişti. 
İskender Hindistan'ı topraklarına katıp şehrin başına, güvendiği birini vali atadıktan sonra yoluna devam etti. İskender gittikten bir süre sonra Hintliler ayaklandılar ve İskender'in atadığı valinin yerine Fur'un oğlu Debşelimi hükümdar yaptılar. Ancak Debşelim hükümdar olduktan sonra halkına zulüm etmeye başladı. Zamanın ünlü bilgini Beydeba, Debşelim'in huzuruna çıktı ve ona yanlış yaptığını söyledi. Debşelim, önce Beydeba'ya çok kızdı. Ama daha sonra haklı olduğunu anlayınca yumuşadı. 
Diğer bir görüşe göre 
Beydeba, MÖ 1. yüzyılda yaşamış olan ünlü Çin yazarıdır.[kaynak belirtilmeli] Mehmet Küşteri adlı bir Türk yazarının Şeceret-ül-Beşer adlı eserinde belirttiğine göre Beydeba, M.S.81 yılında doğmuştur; musikinin mucididir. Nasihat-El-Külliye adında bir eseri Arapça'ya çevrilmiştir. 
Kişiliği 

Beydeba, döneminin sayılı bilginlerinden biriydi. Kıvrak zekasıyla her işin üstesinden gelen, imkânsız denen ve akıl ermeyen olayları bile çözen bir Hint düşünürüdür. M.Ö. 1. yüzyıl civarında yaşadığı tahmin edilmektedir. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder